Υπάρχει μεγάλη διαμάχη σχετικά με την υποτιθέμενη συσχέτιση μεταξύ νεοπλασμάτων και θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης. Δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις που να αποδεικνύουν ότι αυτός ο ισχυρισμός είναι σωστός ή λάθος. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι υπάρχει μια ελαφρώς αυξημένη εμφάνιση νεοπλασμάτων σε αρκετές περιπτώσεις. Ωστόσο, δεν είναι σαφές εάν αυτοί οι καρκίνοι συνδέονται άμεσα με τη στειρότητα ή την εξωσωματική γονιμοποίηση. Σε κάθε περίπτωση, οι γυναίκες που έχουν διεξαχθεί προκληθείσα ωορρηξία (IVF) θα πρέπει να έχουν ελεγχθεί διεξοδικά για την πιθανότητα ή τα πρώιμα νεοπλάσματα. Εν τω μεταξύ, υπάρχουν περιπτώσεις με διαγνωσμένη νεοπλασματική νόσο και υπογονιμότητα, όπου μπορεί να γίνει εξωσωματική γονιμοποίηση και έχουν αναφερθεί περιπτώσεις γυναικών που γέννησαν μετά από θεραπεία για τη νόσο.
Οι μελέτες που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής δεν δείχνουν ότι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη στειρότητα ή την προκαλούμενη ωορρηξία (IVF) έχουν αυξημένη πιθανότητα να προκαλέσουν καρκίνο (κιτρική κλομιφαίνη, γοναδοτροπίνες, αγωνιστές GnRH, ανταγωνιστές GnRH, προγεστερόνη). Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου σχετίζεται με το ιστορικό του ασθενούς και, ειδικότερα, αναφερόμαστε στον καρκίνο του μαστού, του ενδομητρίου, του τραχήλου της μήτρας και των ωοθηκών. Επομένως, κάθε γυναίκα που θα υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση πρέπει να ψηλαφήσει το στήθος της, μια ψηφιακή μαστογραφία, ένα υπερηχογράφημα μαστού, ένα κολπικό υπερηχογράφημα, μια εξέταση PAP και σε περίπτωση διαφορικής διάγνωσης, ένα Doppler ωοθηκών και τον έλεγχο καρκινικών δεικτών (CEA, Ca 125, α-εμβρυϊκή αιμοσφαιρίνη, β-χοριακή).
Τα τελευταία χρόνια, η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου έχουν δείξει αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Επομένως, η προσπάθεια διατήρησης του αναπαραγωγικού δυναμικού τέτοιων ασθενών πριν από την έναρξη της κατάλληλης θεραπείας είναι μείζονος σημασίας. Όσον αφορά τον ανδρικό παράγοντα, η κατάψυξη του σπέρματος πριν από την έναρξη της θεραπείας είναι σχεδόν καθιερωμένη πρακτική. Η κατάψυξη του σπέρματος μπορεί να λάβει χώρα ακόμη και κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας. Όσον αφορά τον γυναικείο παράγοντα, τα λεπτά είναι περίπλοκα. Σε περιπτώσεις όπου η εξέλιξη της νόσου το επιτρέπει, μπορεί να πραγματοποιηθεί γενετικό υλικό (κατάψυξη ιστού ωοθηκών) ή κατάψυξη ωαρίων και εμβρύων πριν από τη θεραπεία. Αυτά τα έμβρυα μπορούν να τοποθετηθούν στη μήτρα της γυναίκας μόλις θεραπευτεί από τον καρκίνο.
Αυτές είναι οι περιπτώσεις όπου εφαρμόζεται η «εξωσωματική γονιμοποίηση χωρίς φάρμακα» (In vitro Maturation – IVM), «φυσικός κύκλος» και «κατάψυξη ιστού ωοθηκών».Μετά τη θεραπεία και ανάλογα με τον τύπο της, θα εκτιμηθεί εάν επιτρέπεται ή όχι η εξωσωματική γονιμοποίηση. Σε αυτήν την περίπτωση μπορεί να εφαρμοστεί ο «φυσικός κύκλος».Μια τεχνική που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια είναι η κατεψυγμένη ωοθυλακιορρηξία ή η εμβρυομεταφορά.Επιπλέον, εάν μια γυναίκα υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση για γυναικολογικό καρκίνο και αφαιρεθεί η μήτρα, υπάρχει η δυνατότητα τοποθέτησης εμβρύων. σε μήτρα άλλης γυναίκας (παρένθετη μήτρα) Συμπερασματικά, τα φάρμακα της εξωσωματικής γονιμοποίησης δεν μπορούν να «ενοχοποιηθούν» για την πρόκληση νεοπλασμάτων. Ωστόσο, ο προληπτικός έλεγχος είναι απολύτως απαραίτητος. Επίσης, σε περιπτώσεις διαγνωσμένου νεοπλάσματος, είναι πιθανό να γίνει παιδί με εξωσωματική γονιμοποίηση και σωστή θεραπεία.
Δρ Ηλίας Γάτος
Χειρουργός Γυναικολόγος – Μαιευτήρας
Επιστημονικός Διευθυντής του EmBIO
